Euklides z Aleksandrii – Ojciec Kryptografii Analitycznej
Główne dzieło Euklidesa z Aleksandrii „Elementy” składa się z 13 ksiąg, które dotyczą takich zagadnień, jak geometria płaszczyzny (planimetria), proporcje, właściwości liczb, liczby niewymierne i geometria przestrzeni (stereometria).
Choć głównie są one kojarzone z ostatnią dziedziną, prace tego greckiego matematyka, związane z działaniami arytmetycznymi na skończonych zbiorach liczb, stanowią jeden z filarów teoretycznego podejścia do współczesnej kryptografii.
Chociaż znane i podziwiane przez arabskich uczonych, pierwsze nowożytne europejskie wydanie ukazało się w Wenecji w 1482 roku. Nie może być przypadkiem, że zarówno Arabowie, jak i Wenecjanie byli znakomitymi kryptografami.
Szyfrowanie Słowa Bożego
Średniowieczni kryptoanalitycy wierzyli, że widzą szyfry w Starym Testamencie, i się nie mylili. Jest kilka fragmentów świętych pism, które zostały zaszyfrowane szyfrem podstawieniowym zwanym Atbasz. Ten szyfr polega na podstawieniu dowolnej litery n za literę, która jest w tej samej odległości od końca alfabetu, w jakiej n jest od jego początku. Na przykład, w alfabecie angielskim litera A jest zastępowana przez Z, B przez Y itd. W przypadku oryginału Starego Testamentu podstawienia są wykonywane na literach alfabety hebrajskiego. Tak więc w księdze Jeremiasza słowo „Babel” jest zaszyfrowane jako „Szeszak” (Jer 25,26)
Sherlock Holmes – Kryptoanalityk
Odszyfrowywanie szyfrogramów metodą analizy częstości jest bardzo efektowną techniką, która przyciągnęła uwagę bardzo wieli autorów. Być może najbardziej znanym dziełem literackim opartym na kryptoanalizie wiadomości jest Złoty żuk napisany przez Edgara Allana Poe w 1843 roku.
Dodatek zawiera szczegółowy opis fikcyjnej wiadomości zaszyfrowanej przez Poe i jej odczytanie przy użyciu analizy częstości. Inni pisarze tacy jak Juliusz Verne czy Arthur Conan Doyle, używali podobnych narzędzi w celu wywołania suspensu i w ich historiach. W Tańczących Sylwetkach Conan Doyle konfrontuje swojego bohatera, Sherlocka Holmesa, z szyfrem podstawieniowym, który zmusza detektywa do sięgnięcia po analizę częstości. Ponad 1000 lat idea Al-Kindego nadal była w stanie oczarować zwykłych ludzi swoją pomysłowością.
Zabawa dyskiem
Praktycznym sposobem na realizację szyfru polialfabetycznego jest użycie narzędzia znanego jako dysk szyfrujący Albertiego. To przenośne urządzenie szyfrująca składa się z dwóch koncentrycznych dysków: jednego nieruchomego z wygrawerowanym nań alfabetem i drugiego ruchomego, z drugim alfabetem. Nadawca może, obracając ruchomym dyskiem, dopasować dwa alfabety na tyle sposobów, ile jest liter. Szyfr uzyskany na za pomocą dysku Albertiego jest odporny na analizę częstości. Aby odszyfrować wiadomość, odbiorca musi wykonać takie same obroty jak nadawca. Bezpieczeństwo tego szyfru, jak zawsze, zależy od trzymania w tajemnicy kluczy, to jest ustawienia alfabetu na ruchomym pierścieniu i użytych obrotów. Dysk Albertiego z pojedynczym ruchomym dyskiem z wygrawerowanym na nim zwykłym alfabetem umożliwia szyfrowanie szyfrem Cezara. Podobne urządzenia były w użyciu podczas konfliktów tak niedawnych jak wojna secesyjna, a dziś można je znaleźć w dziecięcych zabawkach szpiegowskich.
Dyplomata i kryptograf
Blaise de Vigenere urodził się we Francji w 1521 roku. W 1549 roku został wysłany przez rząd francuski na służbę dyplomatyczną do Rzymu, gdzie zainteresował się kryptografią i szyfrogramami. W 1585 roku napisał swoją przełomową pracę Traicte des Chiffres, która przedstawiała system szyfrowania nazywany dziś jego nazwiskiem. System sprawował się bez zarzutu przez niemal dwa stulecia, do czasu aż Brytyjczyk Charles Babbage złamał go 1 1854 roku. Ciekawostką jest to, że fakt ten nie był znany, zanim zespół XX-wiecznych naukowców nie zbadał osobistych notatek Babbage`a.
